Gemeente Breda
Raadsvoorstel
Registratienr: 31054]
Dienst/afdeling: VSO/JP
Waterakkers is er uitvoerig overleg geweest tussen de gemeente, het Waterschap Brabantse Delta,
DLG en Staatsbosbeheer als ontvanger van het water en beheerder van het toekomstige
natuurgebied. De levering van de juiste waterkwaliteit voor de natuurontwikkeling in de Lage
Vuchtpolder heeft gedurende het hele planproces centraal gestaan. Alle partijen hebben ingestemd
met het voorliggende ontwerp en de zuiveringsprincipes erachter, mede vanuit het perspectief van
een verbetering van de waterkwaliteit en kwantiteit in de Lage Vuchtpolder.
Te allen tijde dient daarbij te worden gerealiseerd dat het nieuwe watersysteem voorziet in een
alternatief voor het aanvoeren van (vervuild) Markwater in de Lage Vuchtpolder, op dit moment voor
een belangrijk deel verantwoordelijk voor de achteruitgang van de waardevolle vegetaties en
bijvoorbeeld de dagvlinderpopulaties. Alleen al vanuit dat perspectief is er sprake van een
verbetering in de waterkwaliteit in het gebied, die verder reikt dan de contouren van het natuurgebied.
Het water uit de Mark heeft immers een effect op de gehele Lage Vuchtpolder.
Daarnaast is er uitvoerig onderzoek gedaan naar de waterkwaliteit van het gebied, mede in relatie tot
de gewenste natuurontwikkeling en natuurdoeltypen in de Lage Vuchtpolder. Uitgangspunt is voor de
ontwikkeling van het natuurgebied de ontwikkeling van matig voedselrijke dotterbloemhooilanden (en
wellicht op termijn mogelijk kievitsbloemhooilanden). Staatsbosbeheer heeft voor een aantal stoffen
streefwaarden opgegeven om deze natuurdoelen te kunnen ontwikkelen. Deze streefwaarden gaan
overigens veel verder dan de normen die de Wet op de Verontreiniging Oppervlaktewateren stelt. De
waterkwaliteit van de naberging, van waaruit het natuurgebied gevoed wordt, voldoet aan deze
kwaliteitseisen; met name omwille van de waterkwaliteit is er voor het systeem van de Waterakkers
een combinatie van een horizontaal en verticaal zuiveringsfilter uitgewerkt. Daarom is het oppervlak
dat het helofytenfilter in beslag neemt, ten opzichte van het eerdere model verkleind. Het toegepaste
verticale filter (circa 1,4 ha) kent een zeer hoog zuiveringsrendement dat vele malen hoger ligt dan
een traditioneel horizontaal filter. Daarnaast is het verticale filter niet afhankelijk van het groeiseizoen
van riet, zoals het traditionele horizontale filter. Het horizontale filter is om die reden iets verkleind (nu
circa 2,7 ha). Bij een toegevoegde circulatie van schoon water van de naberging naar de
voorberging, zal ook de voorberging naar verwachting al voldoen al aan de gestelde
waterkwaliteitsnormen voor het natuurreservaat.
De gegevens zijn onder andere onderbouwd in het Rapport Oppervlaktewaterzuivering Lage
Vuchtpolder, Ingenieursbureau TAUW, september 1999. Hierin wordt overigens ook nader ingegaan
op de kwantitatieve vraag vanuit het natuurreservaat. De waterkwaliteit van de naberging voldoet
derhalve aan de normwaarden die Staatsbosbeheer stelt.
Momenteel is er sprake van drie riooloverstorten die zorgen voor een sterke verontreiniging van het
oppervlaktewater. Deze zijn thans nog verantwoordelijk voor de regelmatige overstort van effluent op
het oppervlaktewater aan de westzijde van Teteringen, onder ander langs de Zwarte Dijk. Deze
overstorten worden gesaneerd. Hiertoe worden in eerste instantie de overstorten zelf aangepast: door
het toepassen van verbeterde bergbezinkbassins wordt het aantal overstorten op het
oppervlaktewater veel minder en wordt tevens de hoeveelheid uitgaand water sterk verminderd. In
tweede instantie wordt het water dat er nog uitstroomt in de toekomst opgevangen in de voorberging
en vervolgens door het verticale en horizontale filter gezuiverd.
De relatie van de Waterakkers ten opzichte van de watervoerende pakketten is uiterst zorgvuldig
gekozen. De hoogteligging van de bassins en waterpeilen is dusdanig gekozen ten opzichte van de
stijghoogte van de watervoerende pakketten, dat ze geen of nauwelijks drainerende werking zullen
hebben en dus kwelstromen zouden aftappen. Vanuit de bekkens zal er inderdaad water infiltreren
naar het eerste watervoerend pakket. Het gaat hier echter om een gesuperponeerd systeem van
beperkte omvang, dat als het ware is genesteld binnen het systeem van de diepe regionale kwel. De
uitstraling van het nieuwe watersysteem is derhalve van een dusdanige omvang dat de diepe
kwelstromen naar de Lage Vuchtpolder niet beëindigd zuilen worden, het is zelfs de verwachting dat
door de toegenomen druk op het eerste watervoerend pakket er een positief effect zal uitgaan op de
regionale kwel in de Lage Vuchtpolder.
Daarbij dient nog te worden aangetekend dat het tweede watervoerende pakket ter hoogte van de
Waterakkers een stuk dieper ligt en wordt gescheiden door een laag humeuze zware klei (bovenkant
Kwaliteitsparameter
Normwaarde
natuurreservaat
Waterkwaliteit
Voorberging
Waterkwaliteit
Naberging (=levering
aan natuurgebied)
Totaal-N
2,2 mq/l
Maximaal 2,2 mg/l
Maximaal 0,6 mg/l
Totaal-P
0,08 mg/l
Maximaal 0,05 mg/l
Maximaal 0,05 mg/l
