1. INLEIDING
Sinds 2001 werken de vijf grote Brabantse steden Breda, Eindhoven, Helmond, 's-Hertogenbosch en
Tilburg samen met de provincie Noord-Brabant in het stedelijk netwerk BrabantStad. April 2004 is het
meerjarenprogramma BrabantStad 2004-2008 Meer samen, samen meer verschenen.
Sindsdien is BrabantStad een begrip geworden. Dat het vestigingsklimaat in BrabantStad
bovengemiddeld goed is blijkt uit tal van cijfers en monitors. Dat de bijdrage van BrabantStad aan de
nationale economie en welvaart relatief groot is wordt algemeen erkend. De samenwerking die
oorspronkelijk gericht was op ruimtelijke en economische ontwikkeling, is in de loop der jaren
uitgebreid naar andere beleidsvelden als milieu, grotestedenbeleid, cultuur en openbaar vervoer. De
samenwerking met het Rijk is verstevigd en uitgebreid. Met het Samenwerkingsverband Regio
Eindhoven (SRE) en de Greenport Venlo zijn strategische allianties aangegaan. Er is een begin
gemaakt met grensoverschrijdende samenwerking, als geassocieerd lid van Eurocities en in hartelijke
contacten met het Regionalverband Ruhr. In het tweede hoofdstuk wordt ingegaan op wat
BrabantStad al heeft opgeleverd.
Een van de meest inspirerende gebeurtenissen in de afgelopen programmaperiode is het
ontwerpatelier BrabantStad geweest. In dit ontwerpatelier is met veel creativiteit en debat de
samenhang tussen de steden onderzocht en aan een ruimtelijke toekomstschets BrabantStad 2036
gewerkt. De centrale conclusie is dat hét onderscheidende kenmerk van BrabantStad het mozaïek is.
De stad is overal en het landschap altijd binnen handbereik en omgekeerd, het landschap is overal en
de stad altijd nabij. Het mozaïek van BrabantStad dreigt echter te verfletsen. Verrommeling van het
landschap, versnippering van natuur, gebrek aan echte stedelijkheid en anonieme suburbane
woonwijken laten zien dat de kleuren in het mozaïek zijn verschoten. BrabantStad moet het mozaïek
juist doorontwikkelen: de steden moeten stedelijker en de dorpen weer dorpser worden. De resultaten
van het ontwerpatelier zijn neergelegd in de ruimtelijke toekomstverkenning BrabantStad Mozaïek
Metropool.
Nu de looptijd van het meerjarenprogramma BrabantStad 2004-2008 zijn einde nadert, hebben de
samenwerkende partners in BrabantStad besloten om voor de periode 2008-2012 een nieuw
meerjarenprogramma BrabantStad op te stellen. Het resultaat daarvan ligt thans voor. De aard van de
samenwerking in BrabantStad is in de loop der jaren geëvolueerd van afstemming en lobby naar het
bundelen van investeringen. Dat is de belangrijkste wijziging in de werkwijze ten opzichte van het
vorige meerjarenprogramma. In het Meerjarenprogramma 2008 - 20012 presenteren de partners hun
gezamenlijke ambities en prioriteiten voor de komende jaren én de concrete projecten en
programma's die daar uit voortvloeien. In het derde hoofdstuk zijn de missie en doelen van
BrabantStad uiteengezet.
De investeringsagenda van BrabantStad is ambitieus, maar tegelijkertijd ook realistisch. Een deel van
de projecten en programma's staat al in de steigers en kan door de gezamenlijke inspanningen van
de partners versneld uitgevoerd gaan worden. Daarenboven is er ook een aantal nieuwe initiatieven
die een extra impuls aan BrabantStad geven. Daarnaast nemen de partners uit BrabantStad ook nog
deel aan programma's die in andere kaders met bijvoorbeeld het Rijk zijn afgesproken.
