Gemeente Breda
Registratienr: 33011]
RaadsvoorstelDienst/afdeling: SSC/FIN
Waarom de GWU afkopen?
Zoals is aangegeven wordt het steeds moeilijker om tot geaccordeerde jaarlijkse afrekeningen te komen
van de GWU.
Daarnaast spelen recentelijk een aantal belangrijke ontwikkelingen op de energiemarkt, zoals genoemd
kunnen worden de liberalisering, de vennootschapsplicht van energiebedrijven vanaf 2002, het
splitsingsproces van de energiebedrijven in Netwerkbedrijven (de gereguleerde markt blijft in publieke
handen) en de Productie- en Leveringsbedrijven (de commerciële markt) en het consolidatieproces dat
de energiebedrijven doormaken binnen Nederland en daarbuiten.
Door al deze ontwikkelingen komt de bruto-winst marge nog verder onder druk te staan en dus ook de
aan de gemeenten toekomende jaarlijkse gaswinstuitkering. Tevens wordt het steeds moeilijker voor
Essent om de verschillende onderdelen die de bruto-winst-marge bepalen (de gasvolumia, de
metertarieven, de verschillende tarieven die gelden voor grootverbruikers en kleinverbruikers e.d.) op
adequate wijze binnen de verschillende bedrijfsonderdelen te verzamelen. Het gevolg zal zijn, zo wordt
ingeschat, dat grote geschilpunten zullen blijven over de toekomstige afrekeningen van de GWU, laat
staan of wij deze gegevens nog kunnen laten verifiëren/controleren in de diverse bedrijfsonderdelen.
Naar de toekomst toe is belangrijk te concluderen dat, als gevolg van de uitspraak van de
arbitragecommissie in 2005 (over de jaarafrekeningen 2000 en 2001) dat de GWU uiteindelijk eindig zal
zijn. Wij schatten ook in dat een mogelijke nieuwe toekomstbestendige gaswinstformule niet in het
voordeel van de gemeenten zal uitpakken maar dat de gemeenten belangrijke concessies zullen moeten
doen als gevolg van de geschetste marktontwikkelingen.
Gelet op al deze onzekerheden en de ontwikkelingen op de energiemarkt (opschaling en
internationalisering) doen de gemeenten er juist aan nu voor meer zekerheid en stabiliteit te kiezen. Het
alternatief is verder praten over de jaarlijkse GWU en voor de onoverbrugbare meningverschillen
periodiek de gang naar de arbitragecommissie c.q. de gang naar de rechter op te zoeken.
Ook vanuit een strategisch gezond financieel beleid gezien alsmede voor het toekomstig meerjaren
perspectief is het belangrijk meer zekerheid, stabiliteit en voorspelbaarheid te verkrijgen over deze
belangrijke geldstroom voor de gemeente.
Het afkoopproces
Over een nieuwe gaswinstformule is langdurig gesproken. Over de bepalende factoren zoals de tarieven,
de volumes van het netwerk- en het leveringsbedrijf, uittreders en "spijtoptanten", de ontwikkeling van de
distributiekosten in de formule en de kosten van de vrije markt (reclame-/mediakosten) kon geen
overeenstemming worden bereikt. Nadat de onderhandelingen rondom een nieuwe gaswinstformule
feitelijk vastgelopen waren is gezamenlijk gesproken over de afkoopvariant. Essent wilde, evenals in
eerdere voorstellen, afkopen tegen een factor 10 waarbij de afkoopsom nog diende te worden verminderd
met een inhouding voor vennootschapsbelasting.
Gedurende het proces heeft Essent eind 2006 contact gezocht met de Belastingdienst over de
vennootschapsbelasting en daarover begin 2008 een compromis kunnen bereiken.
Nadat dit fiscaal compromis is afgesloten is in diverse gesprekken intensief verder onderhandeld.
Het door Essent in januari 2008 voorgestelde bedrag kwam uit op een netto afkoopsom van 127 miljoen
(inclusief 13 miljoen GWU voor het jaar 2007). Dit voorstel hebben de gemeenten opnieuw afgewezen.
De gemeenten hebben toen aangegeven een afkoopbedrag te verwachten van 214,5 miljoen.
Het tweede voorstel in 2008 van Essent kwam uit op een bedrag van 166 miljoen. Ook op dit bod is niet
positief gereageerd. Knelpunten waren de multiplier (de vermenigvuldigingsfactor van de jaarwinst), het
effect van het fiscaal compromis over de vennootschapsbelasting en de peildatum voor de finale
afrekening.
