Gemeente Breda
Raadsvoorstel Registratienr: 40605]
Afwegingen
Om te zorgen dat de boete daadwerkelijk geïncasseerd kan worden, heeft de gemeente op grond van de
WWB de bevoegdheid om de beslagvrije voet gedurende maximaal drie maanden op nihil te stellen. Dit
wordt robuuste incasso genoemd Dat betekent dat de volledige uitkering gedurende een periode van
maximaal drie maanden kan worden aangewend ter aflossing van de boete (artikel 60b Wet aanscherping
handhaving en sanctiebeleid SZW-wetgeving).
Nu de bijstand het sluitstuk vormt van de sociale zekerheid kan het toepassen van robuuste incasso
leiden tot verdergaande consequenties voor gezinnen wanneer zij van geld verstoken blijven. Gemeenten
hebben daarom de keuze om in de verordening situaties en groepen op te nemen waarvoor deze incasso
niet of beperkt zal plaatsvinden.
In de door uw Raad vast te stellen Verordening verrekening bestuurlijke boete bij recidive Breda is
opgenomen dat de periode waarover robuuste incasso wordt ingezet wordt gelimiteerd wanneer dit
onaanvaardbare consequenties heeft voor de eventuele minderjarige belanghebbende(n)en diens gezin,
de gezondheidstoestand van (een van de) belanghebbende(n) naar het oordeel van het college ernstig
wordt bedreigd doordat mogelijkheden ontbreken om de noodzakelijke medicatie of behandeling te
financieren en/of er sprake is van een samenstel van omstandigheden die elk op zich niet, maar in hun
onderlinge samenhang beschouwd wel leiden tot het oordeel dat sprake is van onaanvaardbare
consequenties; in alle andere gevallen heeft de gemeente de keuze om deze drie maanden te
overbruggen met leenbijstand als daar aanleiding toe is.
Omdat IOAW en IOAZ en de andere sociale zekerheidswetten niet het sluitstuk vormen van de sociale
zekerheid is dwingend voorgeschreven dat de beslagvrije voet bij recidive gedurende een periode van vijf
jaar (of navenant korter wanneer de schuld is afbetaald) op nihil wordt gesteld.
Voor zowel bijstand als IOAW en IOAZ geldt dat wanneer de vordering na die periode nog niet volledig
afgelost, dit bedrag daarna met de lopende uitkering verrekend wordt met inachtneming van de
beslagvrije voet.
Preventie
Invoering van de wet gaat leiden tot veel extra administratieve handelingen. Een van de achterliggende
hoofddoelstellingen is daarom om fraude te voorkomen. Het is om die reden is van groot belang dat naar
uitkeringsgerechtigden wordt gecommuniceerd dat er belangrijke wijzigingen zijn en wat de financiële
consequenties zijn. Het moet duidelijk zijn wat schenden van inlichtingenplicht inhoudt, dat te veel
ontvangen uitkering altijd zal worden teruggevorderd en dat er bij verwijtbare schending altijd een boete
van tenminste 100% van het te veel ontvangen bedrag wordt geheven en bij recidive deze boete 150%
van het te veel ontvangen bedrag is. Ook zijn er landelijke publiciteitscampagnes.
Juridisch
De aanscherping van de sancties zal (samen met de verplichte terugvordering) vermoedelijk leiden tot
een groter aantal bezwaarschriften. Bovendien zal het aantal voorlopige voorzieningen vermoedelijk
toenemen, zeker als er sprake is van een recidiveboete en de beslagvrije voet voor drie maanden resp.
vijfjaar op nihil wordt gesteld.
In haar advies met betrekking tot deze wet gaat de Raad voor de rechtspraak uit van een stijging van het
aantal fraudezaken dat onder het bestuursrechtelijk regime wordt afgedaan met 10% Het UWV spreekt in
haar uitvoeringstoets aanscherping fraudebeleid over een toename van 11 van het aantal
bezwaarzaken.
Financieel
Wanneer we uitgaan van het aantal opgelegde maatregelen de afgelopen jaren (2007 t/m 2011) zijn er
door klantmanagers gemiddeld 498 maatregelen per jaar opgelegd, waarvan de meeste boetewaardig
zijn. Gemiddeld komt het 15 maal per maand voor dat een inlichtingenformulier niet goed wordt ingevuld.
Tenslotte constateert de afdeling Toezicht en Handhaving ca 100 fraudesignalen per jaar
Wat invoering van de nieuwe wetgeving voor de gemeente Breda zal gaan opleveren hangt vooral af van
de hoogte van de vorderingen en de periode waarover inning plaats moet vinden alvorens de vordering is
afbetaald.
