-5-
Maar niet alleen onder de jongere generatie ook bijvoorbeeld op het
terrein van het wetenschappelijk denken heerst een fervente strijd
tussen diegenen die een waardenvrije wetenschap propageren, dat wil zeg
gen wetenschap los van aktuele situaties, normen en waarden en diegenen
die slechts wetenschap willen bedrijven geinspireerd door, onder in
vloed van en gericht op de aktuele nood van de menselijke samenleving
gedreven»doorhet ethisch ideaal van een totale wereldhervorming.
Dames en Heren, dit geheel van menselijk handelen, van menselijk
streven, van het proces van these en anti-these en synthese voltrekt
zich op alle niveaus van onze samenleving en derhalve ook in het kader
van de lokale gemeenschap, de gemeente.
Werd de gemeentelijke bestuurszorg, enkele decennia geleden nog, geken
merkt merkt door onthouding door een beperking van handelen tot het hand
haven van de openbare orde en rust, in 1974 wordt ook van de gemeente
besturen een antwoord gevraagd op de problemen die zich in onze steeds
gecompliceerder samenleving voordoen.
Van de Overheid wordt verwacht, dat ze oplossingen aandraagt
voor tal van problemen, dat ze kaders aangeeft en mede richting be
paalt voor een proces van sociale verandering, waarin wel bekend is
of wordt verondersteld te zijn wat dient te veranderen, maar, waarin
nog nauwèijks vaststaat in welke zin of richting die verandering zal
plaats vinden.
Van de Overheid wordt tegelijk verwacht dat ze rust brengt, dat
ze een leefsituatie garandeert waarin de individuele burger zich kan
welbevinden. Er ligt een zekere relatie tussen de aard en het aantal
van dit soort, vaak tegenstrijdige verwachtingen en het mondig worden
van de burgers. In omstandigheden tot het ontwikkelingsniveau van de
burgers door wat voor oorzaak dan ook nauwelijks uitstijgt boven het
natuurlijk peil blijven de behoeften voldoen aan de meeste primaire
leefwensen. De Overheid kan daaraan nog gemakkelijk voldoen.
Zodra echter het ontwikkelingspeil tesamen met het welvaartspeil
stijgt nemen de menselijke behoeften evenredig toe, behoeften waar
van veelal verondersteld wordt dat de Overheid het kader schept om
daaraan te kunnen voldoen.
De mondigheid die onze samenleving thans heeft bereikt en die als
zodanig positief is te waarderen, schept echtere8ërmate gecompliceerd
behoeftepatroon dat het voldoen daaraan spanningsvelden oproept tussen
de verschillende behoeften categoriën.
De alledaagse werkelijkheid ook binnen het gemeentelijk kader
demonstreert tal van met elkaar strijdige behoeften die tot overeen
stemming moeten worden gebracht, het zijn situaties, waarin een
beslissing moet worden genomen uit meerdere alternatieven, zonder dat
het geheel en al duidelijk is wat de consequenties zijn van de genomen
beslissing. Toch zullen er besluiten moeten vallen, want dit is de
opdracht van de Overheid, dat zij voor en tegenover de gemeenschap
waaruit zij is voortgekomen, een beleid bepaalt, gericht op de toekomst.
Besturen immers is vooruitzien.
In die zin zal ook het bestuur van de lokale gemeenschap moeten
trachten mede richting te geven aan de maatschappelijke krachten die
binnen de gemeente werkzaam zijn.
Een daarop afgestemd beleid zal moeten tot stand komen in open overleg
niet alleen tussen de gemeentelijke bestuursorganen maar ook en in
toenemende mate met de burgerij opdat de gemeenteraad als beslissend
orgaan kennis kan dragen van en zijn beslissingen kan doen steunen
op de brede wil van de bevolking.
