-2-
Een van de belangrijkste nadelen van de wet gemeenschappelijk regelingen
is echter, dat deze wet slechts hanteerbaar is, wanneer het gaat om de beharti
ging van bepaalde belangen die dus met name aan te duiden zijn
Bij gewestvorming daarentegen gaat het om complexen van belangen, die ge
regeld zouden moeten worden op het bovenlokale vlak.
Het is daarom dat men momenteel bij de gewestvorming nog op wettelijke be
zwaren stuit, en dat de noodzaak gevoeld werd aan een afzonderlijke gewestwet.
Voor het gebied rond Eindhoven was die ontwikkeling reeds zover gevorderd, dat
er sprake was van een speciaal voor dit Stadsgewest te maken wet.
Vorig jaar dacht de regering aan verdeling van ons land in circa 44 gewes
ten.
Velen zagen echter het schrikbeeld opdoemen van een "vierde bestuurslaag",
zodat in de plaats van de huidige 3-deling rijk-provincie-gemeente zou ko
men een 4-deling rijk-provincie-gewest-gemeente
Daarvan vreest men een toenemende ondoorzichtigheid.
Het thans voorliggende concept-ontwerp voorkomt de 3-deling.
Dit is ongetwijfeld te zien als winstpunt, doch anderzijds zal eventuële in
voering van deze wet een bruuske inbreuk maken op de provinciale grenzen, welke
historisch gegroeid zijn.
Er moge aan herinnerd worden, dat bij de Staatsregeling voor de Bataafse
Republiek van 1798 men de oude provinciale grenzen heeft laten varen, en de pro-'
vincies heeft vervangen door departementen met andere grenzen.
Erg goed is dat niet bevallen, en bij het herstel der onafhankelijkheid na
de Franse tijd in 1813 hadden de provinciën weer nagenoeg de vroegere grenzen.
Uiteraard zijn de omstandigheden in 1975 geheel anders dan in 1813.
De moderne tijd, waarbij afstanden geen rol meer spelen, eist een geheel
andere aanpak van de in aantal steeds toenemende problemen dar^oen het geval was.
Als enkele voorbeelden zijn te noemen: toegespitst op Westelijk Noord-
Brabant
I. de ligging van West-Brabant tussen de grote havensteden Rotterdam en Ant
werpen, die o.a. de noodzaak van uitstekende weg- en waterverbindingen met
zich brengt;
II. de situëring eventueel van een tweede nationale luchthaven, waarmede vele
gemeenten direct te maken zouden krijgen;
III. ook overigens de steeds verder gaande schaalvergroting de toename van het
zware vrachtverkeer; de eisen van bescherming van het milieu; de situëring
van groen- en recreatiegebieden enz.
Een en ander brengt met zich dat de gemeenten ruimer moeten gaan denken, en
meer bereid moeten zijn hun eigen belangen ondergeschikt te maken aan die van het'
grotere geheel.
Over het huidige concept-ontwerp is al veel geschreven. Wij zullen niet alle
argumenten vóór en tégen gaan vermelden. Bijna geldt: zoveel hoofden, zoveel
zinnen
Wij willen wèl aanstippen, in korte samenvatting, wat het standpunt is van
de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, de Provincie Noord-Brabant en het
Stadsgewest Breda.
A. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten:
In het bekende gele boekje worden de volgende stellingen geponeerd:
1. Het binnenlands bestuur van ons land kan opgebouwd zijn uit drie lagen:
rijk, gehergroepeerde provincies en gemeenten, die te zamen zijn geroepen
tot hetfyolbrengen van een algemene bestuurstaak. De bestuurslagen die
nen elkaar bij de uitvoering van die bestuurstaak onderling aan te vullen
en te corrigeren;
2. Elk van de bestuurslagen heeft in beginsel een open bestuursopdrachtDeze
opdracht wordt gekleurd door de plaats van elk niveau binnen het gehele be
stuur. Anders gezegd: elke bestuurslaag heeft binnen het geheel een eigen
functie
3. Het Rijk draagt krachtens de grondwet verantwoordelijkheid voor de opbouw
