Gelukkig ontdekt hij langzaam dat er een ander wereldbeeld nodig is, waarin de mens en de
natuur in evenwicht en samenhang met elkaar functioneren. De mens is daarin slechts een deel en
dient de intrinsieke waarde van de natuur te bewaren (om zijn eigen bestwil).
Terecht wordt hierbij de hulp van de overheid ingeroepen. Want ook voor dit aspect van onze
samenleving is, net als voor het totaal van onze maatschappij, een stelsel van wetgeving en regels
nodig. Men roept om de overheid, welke er voor zorg draagt dat het geheel groter en beter wordt
dan de som van onze eigen belangen.
De essentie van ons bestaan wordt alleen bereikt als wij ons willen houden aan ons maatschappe
lijk contract, waarbij het in de kern gaat om het onaantastbare recht van de enkeling op be
scherming van leven en bezit, in de ruimste zin, nu en later.
Als wij dat ons echt realiseren, dan zullen wij het milieu ook in onze omgeving en op onze
begroting nog meer aandacht moeten geven. Tegen iedereen zou ik willen zeggen: "als wij ons
niet aan de belangrijke wetten en regels houden functioneert onze maatschappij echt niet meer".
Behalve deze verheven instelling is er echter ook geld, veel geld nodig, voor een heleboel zaken.
En in onze democratie vraagt de overheid aan de burgers geld ten bate van algemeen geldende
doeleinden, zoals hierboven twee voorbeelden zijn genoemd.
Er zit wel degelijk waarheid in de Amerikaanse spreuk: "De beschaving begint bij het betalen van
belasting".
Met het woord belasting ben ik tegelijkertijd bij ons concrete probleem voor het begrotingsjaar
1993.
Wij allen betalen belasting aan de centrale overheid; een deel daarvan komt terug via de
uitkeringen aan de gemeenten.
Daarnaast betalen wij dan nog belasting en heffingen aan de gemeente waaruit weer andere zaken
worden betaald. Het lijkt er steeds meer op dat Den Haag de duimschroeven weer zal gaan aan
draaien, omdat het op economisch gebied weer slechter in de wereld blijkt te gaan. Dat betekent
gegarandeerd dat er minder geld onze kant opkomt.
U hebt daar al op ingespeeld door op herbezinning aan te dringen. Ik lees daar impliciet uit dat
ook u geen voorstander bent van een verhoging van de eigen belastingen zo maar zonder meer.
Herbezinning houdt in: definiëren van de belangrijke taken waar je als gemeente voor staan moet.
Dat wil zeggen prioriteiten stellen c.q. wijzigen. Het betekent ook ordinair: bezuinigen.
Leefbaarheid wil wat contouren aangeven waarbinnen een en ander zou moeten gebeuren:
- één van de uitgangspunten moet zijn het feit, dat de inwoner al heel wat betaalt voor de
noodzakelijke taken van de gemeente;
- in de toekomst moet niet weer opnieuw naar de OGB gegrepen worden zonder eerst de
kerntaken duidelijk en aanvaardbaar voor ieder te hebben geformuleerd;
- deze twee genoemde uitgangspunten moeten steeds bij de analyse van ombuigingsmoge
lijkheden worden vooropgesteld.
Wanneer op deze wijze aan de herbezinning wordt begonnen, zal blijken dat er zal moeten worden
gewerkt met de zeis in plaats van met de kaasschaaf.
Het college-programma 1990-1994 zal in het oogstjaar 1993 zwaar weer krijgen te verduren. Maar
eerst moet bekend zijn wat de centrale overheid ons afheemt, en als dan blijkt dat de storm erg
veel schade aan de belangrijkste zaken heeft aangericht, dan zullen wij ons tot de gemeenschap
moeten richten om daar waar mogelijk op bepaalde gebieden zaken zelf te gaan doen.
De gehele raad zal voor dit proces van herbezinning net zo eensgezind moeten zijn als in de strijd
om de groene gemeente.
Tot de vele taken van het gemeentebestuur behoort er tevens een van een geheel andere orde met
een positieve inslag namelijk: om samen met Alphen, Riel, Chaam en hopelijk ook met Baarle te
komen tot de Groene Gemeente.
De Provincie heeft dat idee omarmd en daarmee impliciet erkend, dat een samengaan van de
genoemde gemeenten de oplossing is voor een verantwoord besturen van een belangrijk en groot
landschappelijk open gebied.
